Tâm lý học hành vi ( behavoural psychology ) phân tích và điều trị dựa trên nền tảng cho rằng hành vi của con người có được là do học hỏi qua tương tác với thế giới , và rằng ảnh hưởng của tiềm thức là không quan trọng .
NÓ LÀ GÌ ?
Điểm khởi đầu cho ngành tâm lý học hành vi là sự chú trọng duy nhất vào các hành vi có thể quan sát được của con người , không kể tới suy nghĩ và cảm xúc . Cách tiếp cận này dựa trên ba giả định chủ đạo . Trước nhất , con người học được hành vi của họ từ thế giới xung quanh , không phải từ các nhân tố bẩm sinh hay kế thừa . Thứ hai , bởi tâm lý học là một bộ môn khoa học , các dữ liệu có thể đo đếm được thu thập từ các thử nghiệm và quan sát có đối chứng sẽ củng cố cho các lý thuyết của nó . Thứ ba , tất cả mọi hành vì đều là kết quả của một kích thích kích hoạt một phản ứng cụ thể . Một khi nhà tâm lý học hành vi đã xác định được mối liên hệ giữa kích thích và phản ứng của một người , họ có thể tiên đoán được nó - một phương pháp được biết đên với tên gọi điều kiện hóa cổ điển ( classical conditioning ) . Trong trị liệu , các nhà trị liệu sử dụng sự tiên đoán này để giáp người bệnh thay đổi hành vi của họ .
ĐÁNH GIÁ
Ưu điểm của tiếp cận hành vi học - là có thể được chứng minh một cách khoa học , không giống với tiếp cận của phân tâm học - Freud - cũng đồng thời được xem như nhược điểm của nó . Nhiều cuộc thử nghiệm hành vì được tiến hành trên chuột và chó , và những những người theo thuyết nhân bản đã bác bỏ giả định cho rằng con người trong thế giới thức cũng hành động như các con vật trong điều kiện phòng thí nghiệm. Tâm lý học hành vi cũng ít xem xét đến ý chí tự do hay các nhân tố sinh học như nội tiết tố sinh dục nam ( testosterone ) và các loại hệ nội tiết tố khác , quy giản trải nghiệm của con người xuống thành một bộ các hành vì có điều kiện
ĐIỀU KIỆN HÓA TẠO TÁC
phương pháp để tạo ra sự thay đổi hành vi ( mà trong trường hợp này là huấn luyện con chó ) bao gồm các hành động tích cực hay tiêu cực từ người chủ để khích lệ hay trừng phạt hành vi của con chó
> Củng cố tích cực : trao một phần thưởng sẽ khuyễn khích hành vi tốt . Chẳng hạn như , con chó sẽ nhận được đồ ăn khi ngồi xuống theo mệnh lệnh . Con chó sẽ nhanh chóng học được rằng lặp lại hành vi ấy sẽ giúp con chó kiếm thêm được một phần đồ ăn nữa .
> Trừng phạt tích cực : người chủ sẽ làm điều gì đó không dễ chịu để ngừng hành vi xấu . Khi con chó đi trước và kéo dây , vòng đeo cổ của con chó sẽ thít quanh cổ họng một cách không thoải mái .
> Củng cố tiêu cực : người chủ sẽ lấy đi thứ gì đó xấu để khuyến khích hành vi tốt . Dây sẽ lỏng ra khi con chó đi sát cạch chủ . Con chó học được cách đi sát theo chân chủ mà không kéo dây và nhờ đó tránh được cảm giác bị thít chặt cổ
> Trừng phạt tiêu cực : việc lấy đi thứ gì đó mà con chó thích thú được sử dụng để ngừng các hành vi không mong muốn . Ví dự như , người chủ sẽ quay lưng về phía con chó để khong dành cho nó sự chú ý nữa nêu nó nhảy lên người . Con chó sẽ hiểu rằng không được nhảy lên người
NÓ LÀ GÌ ?
Điểm khởi đầu cho ngành tâm lý học hành vi là sự chú trọng duy nhất vào các hành vi có thể quan sát được của con người , không kể tới suy nghĩ và cảm xúc . Cách tiếp cận này dựa trên ba giả định chủ đạo . Trước nhất , con người học được hành vi của họ từ thế giới xung quanh , không phải từ các nhân tố bẩm sinh hay kế thừa . Thứ hai , bởi tâm lý học là một bộ môn khoa học , các dữ liệu có thể đo đếm được thu thập từ các thử nghiệm và quan sát có đối chứng sẽ củng cố cho các lý thuyết của nó . Thứ ba , tất cả mọi hành vì đều là kết quả của một kích thích kích hoạt một phản ứng cụ thể . Một khi nhà tâm lý học hành vi đã xác định được mối liên hệ giữa kích thích và phản ứng của một người , họ có thể tiên đoán được nó - một phương pháp được biết đên với tên gọi điều kiện hóa cổ điển ( classical conditioning ) . Trong trị liệu , các nhà trị liệu sử dụng sự tiên đoán này để giáp người bệnh thay đổi hành vi của họ .
ĐÁNH GIÁ
Ưu điểm của tiếp cận hành vi học - là có thể được chứng minh một cách khoa học , không giống với tiếp cận của phân tâm học - Freud - cũng đồng thời được xem như nhược điểm của nó . Nhiều cuộc thử nghiệm hành vì được tiến hành trên chuột và chó , và những những người theo thuyết nhân bản đã bác bỏ giả định cho rằng con người trong thế giới thức cũng hành động như các con vật trong điều kiện phòng thí nghiệm. Tâm lý học hành vi cũng ít xem xét đến ý chí tự do hay các nhân tố sinh học như nội tiết tố sinh dục nam ( testosterone ) và các loại hệ nội tiết tố khác , quy giản trải nghiệm của con người xuống thành một bộ các hành vì có điều kiện
ĐIỀU KIỆN HÓA TẠO TÁC
phương pháp để tạo ra sự thay đổi hành vi ( mà trong trường hợp này là huấn luyện con chó ) bao gồm các hành động tích cực hay tiêu cực từ người chủ để khích lệ hay trừng phạt hành vi của con chó
> Củng cố tích cực : trao một phần thưởng sẽ khuyễn khích hành vi tốt . Chẳng hạn như , con chó sẽ nhận được đồ ăn khi ngồi xuống theo mệnh lệnh . Con chó sẽ nhanh chóng học được rằng lặp lại hành vi ấy sẽ giúp con chó kiếm thêm được một phần đồ ăn nữa .
> Trừng phạt tích cực : người chủ sẽ làm điều gì đó không dễ chịu để ngừng hành vi xấu . Khi con chó đi trước và kéo dây , vòng đeo cổ của con chó sẽ thít quanh cổ họng một cách không thoải mái .
> Củng cố tiêu cực : người chủ sẽ lấy đi thứ gì đó xấu để khuyến khích hành vi tốt . Dây sẽ lỏng ra khi con chó đi sát cạch chủ . Con chó học được cách đi sát theo chân chủ mà không kéo dây và nhờ đó tránh được cảm giác bị thít chặt cổ
> Trừng phạt tiêu cực : việc lấy đi thứ gì đó mà con chó thích thú được sử dụng để ngừng các hành vi không mong muốn . Ví dự như , người chủ sẽ quay lưng về phía con chó để khong dành cho nó sự chú ý nữa nêu nó nhảy lên người . Con chó sẽ hiểu rằng không được nhảy lên người
