Chuyến thăm cấp nhà nước tới Trung Quốc của Vladimir Putin trong tuần này là cơ hội để Tổng thống Nga chứng minh với thế giới rằng ông có một đồng minh đắc lực ở bên cạnh.
Nhà lãnh đạo Nga bị coi như kẻ độc tài ngang ngược sau khi ra lệnh xâm lược Ukraine. Nhưng đối với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, ông là đối tác quan trọng trong việc tìm kiếm một trật tự thế giới mới không do Mỹ lãnh đạo.
Và ông Tập đã chào đón vị khách của mình. Ông trải thảm đỏ, ban nhạc chơi những bài hát cũ của Hồng quân, và những đứa trẻ reo hò chào đón cả hai nhà lãnh đạo khi họ đi dạo qua Quảng trường Thiên An Môn. Thậm chí còn có một cái ôm ngắn gọn dành cho máy ảnh.
Truyền thông nhà nước Nga và Trung Quốc tập trung nhiều vào tình bạn thân thiết giữa hai nhà lãnh đạo. Nhưng trên thực tế, đây không còn là mối quan hệ hợp tác bình đẳng nữa.
Ông Putin đến Trung Quốc với mong muốn Bắc Kinh tiếp tục giao thương với một nước Nga bị trừng phạt nặng nề và bị cô lập. Những phát biểu của ông chứa đầy giọng điệu ngọt ngào và những cụm từ tâng bốc.
Putin cho biết gia đình mình đang học tiếng Phổ thông – điều này đặc biệt đáng chú ý vì ông rất hiếm khi nói về gia đình trước công chúng.
Ông tuyên bố rằng ông và ông Tập "thân thiết như anh em" và tiếp tục ca ngợi nền kinh tế Trung Quốc, nói rằng nó đang "phát triển nhảy vọt với tốc độ nhanh".
Nhưng bản thân ông Tập không lặp lại giọng điệu của những lời khen ngợi cao cả này. Thay vào đó, những nhận xét của ông mang tính chiếu lệ hơn – thậm chí nhạt nhẽo. Ông nói với Putin rằng mình là một “người bạn tốt và một người hàng xóm tốt”. Đối với Trung Quốc, lễ chào đón là vì lợi ích của nước này, nhưng khen ngợi khách hàng thì không.
Cuộc chiến tốn kém ở Ukraine chưa có dấu hiệu kết thúc đã làm thay đổi mối quan hệ giữa họ, bộc lộ những điểm yếu của quân đội và nền kinh tế Nga. Ông Tập biết rằng ông hiện đang nắm quyền.
Chiến tranh đã cô lập nước Nga. Mối quan hệ của Trung Quốc với phương Tây có thể căng thẳng, nhưng Bắc Kinh không hề tách mình ra khỏi thế giới như Nga. Và Bắc Kinh cũng không muốn làm vậy.
Mặc dù các tuyên bố công khai có thể thiếu nhiệt tình nhưng Chủ tịch Tập Cận Bình đã ám chỉ tầm quan trọng mà Trung Quốc đặt vào mối quan hệ này.
Ông đã mời ông Putin đến nơi ở chính thức của mình, Trung Nam Hải. Rất ít nhà lãnh đạo có được vinh dự đó - Tổng thống Mỹ Barack Obama nằm trong số đó vào năm 2014, khi mối quan hệ giữa hai bên đang ở mức tốt nhất.
Chủ tịch Tập đang cố gắng cân bằng tốt - liên minh với ông Putin, đồng thời biết rằng mối quan hệ chặt chẽ với một người cùng khổ sẽ gây nguy hiểm cho mối quan hệ ổn định của ông với phương Tây mà ông rất cần cần để cứu vớt nền kinh tế ốm yếu của mình.
Thực tế là chuyến thăm này hoàn toàn chỉ vì tiền: Putin cần sự hỗ trợ của Trung Quốc cho cuộc chiến của ông ở Ukraine.
Việc thành lập đoàn tùy tùng của nhà lãnh đạo Nga là dấu hiệu cho thấy điều Putin hy vọng đạt được trong chuyến đi: ông mang theo thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga, bộ trưởng tài chính và cố vấn kinh tế.
Tuyên bố chung được đưa ra nhân chuyến thăm cũng chứa đựng một số ý tưởng đáng chú ý nhằm tăng cường thương mại - xây dựng một cảng trên hòn đảo mà hai nước từng tranh chấp hơn 100 năm, và đàm phán với Triều Tiên để xem liệu tàu Trung Quốc có thể di chuyển wua một con sông quan trọng tới Biển Nhật Bản hay không.
Nó đề cập đến từ “hợp tác” 130 lần.
Tất nhiên, tất cả những điều này được Mỹ theo dõi cẩn thận.
Vì vậy, họ sẽ không bỏ lỡ sự kiện hôm thứ Sáu ông Putin đi thăm một trường đại học ở thành phố Cáp Nhĩ Tân nổi tiếng về nghiên cứu công nghệ quốc phòng
Chuyến công du - cùng nghi lễ và biểu tượng xung quanh chuyến thăm này - chắc chắn cho thấy ông Tập quyết tâm chứng minh rằng ông sẽ không bị ảnh hưởng bởi áp lực từ phương Tây.
Nhưng đằng sau hậu trường của sự đoàn kết này, có thể có những giới hạn đối với việc ông Tập chuẩn bị đi bao xa.
Suy cho cùng, lợi ích của Trung Quốc không phải là lợi ích của Nga. Với tư cách là đối tác cấp cao trong mối quan hệ này, ông Tập có thể sẽ hợp tác khi điều đó phù hợp với ông – ngay cả khi “người bạn thân” và đồng minh của ông cần ông.
