Peter Tarnoy kết hôn với người vợ học cùng Trường Đại học Oxford (Anh) và đã có 4 con. Gia đình Peter Tarnoy sống trong một trang trại ở Đông Sussex và được cho là có liên quan chặt chẽ tới hoạt động của các chuyên gia tại Porton Down, phòng thí nghiệm nghiên cứu vật liệu tối mật.
Động cơ hợp tác
Theo tài liệu giải mật của STB, Peter Tarnoy (mật danh Piter) được cho là đã cung cấp cho những “cán bộ hoạt động” nhiều thông tin chi tiết về hoạt động nghiên cứu cũng như cuộc sống của các chuyên gia ở Porton Down, bao gồm cả những người tình của họ. Cán bộ phụ trách trực tiếp nguồn tin Peter Tarnoy là các đặc vụ Tiệp Khắc, nhưng phần lớn thông tin và tài liệu ông ta cung cấp lại là theo yêu cầu của phía KGB. Các hoạt động gián điệp của Peter Tarnoy được cho là đã đem lại một nguồn thu lớn cho ông ta, giúp trang trải toàn bộ học phí cho con gái.
Về phần mình, Peter Tarnoy luôn khẳng định, việc làm của ông ta không liên quan đến tiền bạc và từng viết cho “cán bộ hoạt động” phụ trách nguồn tin của mình một lá thư có nội dung sau: “Tôi đã cam kết làm việc vì lý tưởng của các anh. Tôi đã và đang phục vụ một cách trung thành với tất cả mọi khả năng của mình”.
Thế nhưng, qua những gì được STB ghi chép lại thì có thể nói ngoài động cơ hợp tác để tránh bị ngồi tù ở Tiệp Khắc, động lực để Peter Tarnoy hợp tác với cơ quan tình báo STB chính là tiền. Theo báo cáo của STB tổng kết một năm làm đặc vụ cho Tiệp Khắc của Peter Tarnoy, trong khi nhấn mạnh rằng “việc hợp tác với chúng tôi [STB] là tự nguyện, động cơ chủ yếu thúc đẩy ông ta hợp tác là tiền và ông ta thường xuyên đề cập đến tình hình tài chính khó khăn của bản thân. Cũng có lúc Peter Tarnoy ám chỉ việc sẽ chấm dứt hợp tác với cơ quan an ninh Tiệp Khắc, nhưng khi nghe chúng tôi [STB] đưa ra gợi ý về tiền thì ông ta lại thôi không nhắc đến điều đó nữa”.
Bản ghi hồ sơ năm 1981 cũng cho biết: “Piter hiện đang chịu áp lực về tiền bạc vì đang phải chi trả học phí cho các con của mình và con số này lên tới 4.000 bảng Anh mỗi năm” (theo thời giá năm 1981, 4.000 bảng tương đương 19.215 bảng, hoặc 24.313 USD, hiện nay). Về phần mình, mặc dù thường xuyên phàn nàn về những khoản tiền mà ông ta phải chi ra khi thực hiện các nhiệm vụ được giao, Peter Tarnoy vẫn nhấn mạnh trong một lá thư gửi cho phía Tiệp Khắc vào năm 1985 như sau: “Động lực làm việc của tôi không bao giờ là tài chính và tôi tin rằng tôi đã nhiều lần chứng minh được quan điểm này của mình. Tôi là một người khá giàu có”.
Từ giữa những năm của thập niên 1980, mối quan hệ giữa Tarnoy và cơ quan tình báo Tiệp Khắc bắt đầu xấu đi. Chỉ huy cụm tình báo phụ trách Peter Tarnoy đưa ra nhận xét rằng “Piter hoàn toàn không đạt yêu cầu” trong thực thi nhiệm vụ và số lượng tài liệu cung cấp cho phía Tiệp Khắc đã “giảm đi đáng kể”. Với việc không thể đe dọa bỏ tù Peter Tarnoy nữa, STB cảnh báo rằng họ có thể cấm ông ta làm việc ở nước này và điều này sẽ gây ảnh hưởng lớn đến công việc kinh doanh của Peter Tarnoy.
Những cảnh báo của Tiệp Khắc đã đưa Peter Tarnoy vào thế khó. “Nếu Piter tiếp tục cung cấp được mẫu vật phẩm có chất lượng từ Porton Down trong cuộc hẹn gặp tiếp theo thì STB sẽ tiếp tục hợp tác với ông ta trên cơ sở trao đổi vật chất - tài chính”. Trong trường hợp ngược lại, Piter đã được thông báo về việc chấm dứt hợp tác và kèm theo đó là việc ông ta sẽ bị cấm nhập cảnh vào Tiệp Khắc.
Sau cuộc gặp gỡ cuối cùng vào tháng 2-1985, dưới vỏ bọc là một “cuộc họp kinh doanh”, báo cáo của “cán bộ hoạt động” quản lý Tarnoy ghi rõ: “Piter không mang theo bất cứ thứ gì đến cuộc họp, liên tục bào chữa và cố tìm cách đổ lỗi cho chúng tôi [STB] về kết quả hợp tác đang ngày càng tệ đi, viện cớ là do chúng tôi không đủ hào phóng... Cuộc gặp gỡ đã kết thúc mà không có bất kỳ thống nhất nào được đưa ra về cuộc gặp tiếp theo. Cảnh báo về chấm dứt hợp tác và "cấm cửa" vào Tiệp Khắc cũng đã được đưa ra. Về phần mình, Peter Tarnoy nhất quyết khẳng định đã làm tốt mọi việc được yêu cầu và nói với “cán bộ hoạt động” rằng “Những gì tôi cung cấp còn trên cả tuyệt vời”.
Không lâu trước cuộc gặp cuối cùng đó, Peter Tarnoy đã viết một bức thư phàn nàn rằng phần lớn công việc của ông ta thực hiện với “cán bộ hoạt động” đã không được tiếp tục thực hiện. Thư viết: “Tôi đã phục vụ trung thành và tận tụy mà không đòi hỏi gì về tài chính. Trên thực tế, để làm được những công việc này, tôi đã phải tốn kém nhiều hơn những gì tôi nhận được. Tôi thực sự muốn duy trì hợp tác, nhưng thật khó để có thể nói trước là sẽ có bao nhiêu phần trăm cho cơ hội này... Tôi chỉ có thể hy vọng rằng trong tương lai sẽ có một số kết quả hữu ích”.
Trong một lá thư viết tay trước đó Peter Tarnoy cũng nhắc rằng: “Từ khi tôi cam kết làm việc vì chính nghĩa cho các bạn, tôi đã phục vụ một cách trung thành và tận tụy với hết khả năng của mình... Tôi cho rằng không ai có thể nghi ngờ chút nào về sự chân thành và độ tin cậy của tôi”. Trong một lá thư khác, lần này là thư đánh máy, ông ta viết: “Tôi đã làm tất cả những gì có thể khi được yêu cầu thực hiện nhiệm vụ. Tôi sẵn sàng phục vụ và phục vụ nhiều hơn nữa và mong được trao cơ hội thích hợp. Tôi chắc chắn rằng sớm hay muộn công sức tôi bỏ ra cũng sẽ được đền đáp”.
Phủ nhận mọi cáo buộc
Các bản ghi trong hồ sơ được giải mật đã ghi chép lại trung thành nội dung các cuộc gặp và làm việc giữa hai bên, nhưng không ghi rõ liệu các tài liệu và thông tin được cho là do Peter Tarnoy cung cấp có mang lại lợi ích gì cho phía Tiệp Khắc, Liên Xô hay khối xã hội chủ nghĩa hay không. Sau khi khối xã hội chủ nghĩa sụp đổ ở Đông Âu, Peter Tarnoy tiếp tục có một sự nghiệp phát triển với tư cách là nhà tư vấn năng lượng.
Hiện Bộ Quốc phòng Anh đã xác nhận có 3 người có tên trong hồ sơ giải mật có quan hệ với Peter Tarnoy tại Cơ sở Phòng hóa Porton Down (hiện đã giải thể) của phòng thí nghiệm Porton Down. Những người này đã làm việc ở đó trong suốt những năm của thập niên 1970 đến thập niên 1990.
Về phần mình, Peter Tarnoy phủ nhận mọi thông tin, từ việc bị Tiệp Khắc bắt giam, cho đến việc cung cấp thông tin về những mối quan hệ cụ thể khi ở Tiệp Khắc hay việc nhận tiền từ chính phủ Tiệp Khắc trong giai đoạn nói trên. Giáo sư Anthony Glees, một chuyên gia trong lĩnh vực tình báo và an ninh của Đại học Buckingham, cho biết: “Việc Peter Tarnoy lấy được các tài liệu và thông tin tối mật từ Porton Down một cách dễ dàng đã được cơ quan mật vụ Tiệp Khắc đánh giá rất cao”.
Khi phủ nhận mọi cáo buộc nhằm vào mình, Peter Tarnoy khẳng định rằng hồ sơ đã bị giả mạo và rằng chính quyền các nước thuộc khối xã hội chủ nghĩa luôn để mắt đến ông như một mối nghi ngờ rất lớn chứ không phải là điều ngược lại. Tuy nhiên, Giáo sư Anthony Glees cho biết ông chưa bao giờ thấy bất cứ trường hợp nào phủ nhận được tính xác thực của các kho lưu trữ của các nước xã hội chủ nghĩa trước đây ở châu Âu. Hồ sơ lưu trữ phải rất chính xác để giúp lực lượng cảnh sát giám sát các hoạt động an ninh. Do vậy, sẽ là một sự “lố bịch” khi nói rằng các tài liệu giải mật vừa rồi là giả mạo.
Bản thân phòng thí nghiệm Porton Down từ khi ra đời đã bị bao quanh bởi rất nhiều câu chuyện nghi vấn và những yêu cầu phải điều tra, làm rõ các vấn đề về đạo đức và pháp lý trong hoạt động của nó. Thêm một nghi án lộ lọt thông tin cũng không làm cho Porton Down “tai tiếng” thêm, bớt một nghi án cũng không khiến phòng thí nghiệm này bớt tai tiếng. Cũng giống như câu chuyện của Binh nhất Ronald Maddison từ năm 1953, thời gian sẽ có câu trả lời chính xác cho những gì đã và đang diễn ra ở phòng thí nghiệm “khét tiếng” này.
HỮU DƯƠNG (tổng hợp từ Telegraph, Animal Aid, Daily Mail, Thư viện y học quốc gia Mỹ)
* Hồ sơ mật đem tới bạn đọc những bài viết về các vụ án, hồ sơ điệp viên, sự kiện lịch sử quân sự - chính trị thế giới đã được giải mật và những bí ẩn chưa có lời giải đáp.
Xem tiếp...
Động cơ hợp tác
Theo tài liệu giải mật của STB, Peter Tarnoy (mật danh Piter) được cho là đã cung cấp cho những “cán bộ hoạt động” nhiều thông tin chi tiết về hoạt động nghiên cứu cũng như cuộc sống của các chuyên gia ở Porton Down, bao gồm cả những người tình của họ. Cán bộ phụ trách trực tiếp nguồn tin Peter Tarnoy là các đặc vụ Tiệp Khắc, nhưng phần lớn thông tin và tài liệu ông ta cung cấp lại là theo yêu cầu của phía KGB. Các hoạt động gián điệp của Peter Tarnoy được cho là đã đem lại một nguồn thu lớn cho ông ta, giúp trang trải toàn bộ học phí cho con gái.
Về phần mình, Peter Tarnoy luôn khẳng định, việc làm của ông ta không liên quan đến tiền bạc và từng viết cho “cán bộ hoạt động” phụ trách nguồn tin của mình một lá thư có nội dung sau: “Tôi đã cam kết làm việc vì lý tưởng của các anh. Tôi đã và đang phục vụ một cách trung thành với tất cả mọi khả năng của mình”.
Thế nhưng, qua những gì được STB ghi chép lại thì có thể nói ngoài động cơ hợp tác để tránh bị ngồi tù ở Tiệp Khắc, động lực để Peter Tarnoy hợp tác với cơ quan tình báo STB chính là tiền. Theo báo cáo của STB tổng kết một năm làm đặc vụ cho Tiệp Khắc của Peter Tarnoy, trong khi nhấn mạnh rằng “việc hợp tác với chúng tôi [STB] là tự nguyện, động cơ chủ yếu thúc đẩy ông ta hợp tác là tiền và ông ta thường xuyên đề cập đến tình hình tài chính khó khăn của bản thân. Cũng có lúc Peter Tarnoy ám chỉ việc sẽ chấm dứt hợp tác với cơ quan an ninh Tiệp Khắc, nhưng khi nghe chúng tôi [STB] đưa ra gợi ý về tiền thì ông ta lại thôi không nhắc đến điều đó nữa”.
Bản ghi hồ sơ năm 1981 cũng cho biết: “Piter hiện đang chịu áp lực về tiền bạc vì đang phải chi trả học phí cho các con của mình và con số này lên tới 4.000 bảng Anh mỗi năm” (theo thời giá năm 1981, 4.000 bảng tương đương 19.215 bảng, hoặc 24.313 USD, hiện nay). Về phần mình, mặc dù thường xuyên phàn nàn về những khoản tiền mà ông ta phải chi ra khi thực hiện các nhiệm vụ được giao, Peter Tarnoy vẫn nhấn mạnh trong một lá thư gửi cho phía Tiệp Khắc vào năm 1985 như sau: “Động lực làm việc của tôi không bao giờ là tài chính và tôi tin rằng tôi đã nhiều lần chứng minh được quan điểm này của mình. Tôi là một người khá giàu có”.
Từ giữa những năm của thập niên 1980, mối quan hệ giữa Tarnoy và cơ quan tình báo Tiệp Khắc bắt đầu xấu đi. Chỉ huy cụm tình báo phụ trách Peter Tarnoy đưa ra nhận xét rằng “Piter hoàn toàn không đạt yêu cầu” trong thực thi nhiệm vụ và số lượng tài liệu cung cấp cho phía Tiệp Khắc đã “giảm đi đáng kể”. Với việc không thể đe dọa bỏ tù Peter Tarnoy nữa, STB cảnh báo rằng họ có thể cấm ông ta làm việc ở nước này và điều này sẽ gây ảnh hưởng lớn đến công việc kinh doanh của Peter Tarnoy.
Những cảnh báo của Tiệp Khắc đã đưa Peter Tarnoy vào thế khó. “Nếu Piter tiếp tục cung cấp được mẫu vật phẩm có chất lượng từ Porton Down trong cuộc hẹn gặp tiếp theo thì STB sẽ tiếp tục hợp tác với ông ta trên cơ sở trao đổi vật chất - tài chính”. Trong trường hợp ngược lại, Piter đã được thông báo về việc chấm dứt hợp tác và kèm theo đó là việc ông ta sẽ bị cấm nhập cảnh vào Tiệp Khắc.
Sau cuộc gặp gỡ cuối cùng vào tháng 2-1985, dưới vỏ bọc là một “cuộc họp kinh doanh”, báo cáo của “cán bộ hoạt động” quản lý Tarnoy ghi rõ: “Piter không mang theo bất cứ thứ gì đến cuộc họp, liên tục bào chữa và cố tìm cách đổ lỗi cho chúng tôi [STB] về kết quả hợp tác đang ngày càng tệ đi, viện cớ là do chúng tôi không đủ hào phóng... Cuộc gặp gỡ đã kết thúc mà không có bất kỳ thống nhất nào được đưa ra về cuộc gặp tiếp theo. Cảnh báo về chấm dứt hợp tác và "cấm cửa" vào Tiệp Khắc cũng đã được đưa ra. Về phần mình, Peter Tarnoy nhất quyết khẳng định đã làm tốt mọi việc được yêu cầu và nói với “cán bộ hoạt động” rằng “Những gì tôi cung cấp còn trên cả tuyệt vời”.
Không lâu trước cuộc gặp cuối cùng đó, Peter Tarnoy đã viết một bức thư phàn nàn rằng phần lớn công việc của ông ta thực hiện với “cán bộ hoạt động” đã không được tiếp tục thực hiện. Thư viết: “Tôi đã phục vụ trung thành và tận tụy mà không đòi hỏi gì về tài chính. Trên thực tế, để làm được những công việc này, tôi đã phải tốn kém nhiều hơn những gì tôi nhận được. Tôi thực sự muốn duy trì hợp tác, nhưng thật khó để có thể nói trước là sẽ có bao nhiêu phần trăm cho cơ hội này... Tôi chỉ có thể hy vọng rằng trong tương lai sẽ có một số kết quả hữu ích”.
Trong một lá thư viết tay trước đó Peter Tarnoy cũng nhắc rằng: “Từ khi tôi cam kết làm việc vì chính nghĩa cho các bạn, tôi đã phục vụ một cách trung thành và tận tụy với hết khả năng của mình... Tôi cho rằng không ai có thể nghi ngờ chút nào về sự chân thành và độ tin cậy của tôi”. Trong một lá thư khác, lần này là thư đánh máy, ông ta viết: “Tôi đã làm tất cả những gì có thể khi được yêu cầu thực hiện nhiệm vụ. Tôi sẵn sàng phục vụ và phục vụ nhiều hơn nữa và mong được trao cơ hội thích hợp. Tôi chắc chắn rằng sớm hay muộn công sức tôi bỏ ra cũng sẽ được đền đáp”.
Phủ nhận mọi cáo buộc
Các bản ghi trong hồ sơ được giải mật đã ghi chép lại trung thành nội dung các cuộc gặp và làm việc giữa hai bên, nhưng không ghi rõ liệu các tài liệu và thông tin được cho là do Peter Tarnoy cung cấp có mang lại lợi ích gì cho phía Tiệp Khắc, Liên Xô hay khối xã hội chủ nghĩa hay không. Sau khi khối xã hội chủ nghĩa sụp đổ ở Đông Âu, Peter Tarnoy tiếp tục có một sự nghiệp phát triển với tư cách là nhà tư vấn năng lượng.
Hiện Bộ Quốc phòng Anh đã xác nhận có 3 người có tên trong hồ sơ giải mật có quan hệ với Peter Tarnoy tại Cơ sở Phòng hóa Porton Down (hiện đã giải thể) của phòng thí nghiệm Porton Down. Những người này đã làm việc ở đó trong suốt những năm của thập niên 1970 đến thập niên 1990.
Về phần mình, Peter Tarnoy phủ nhận mọi thông tin, từ việc bị Tiệp Khắc bắt giam, cho đến việc cung cấp thông tin về những mối quan hệ cụ thể khi ở Tiệp Khắc hay việc nhận tiền từ chính phủ Tiệp Khắc trong giai đoạn nói trên. Giáo sư Anthony Glees, một chuyên gia trong lĩnh vực tình báo và an ninh của Đại học Buckingham, cho biết: “Việc Peter Tarnoy lấy được các tài liệu và thông tin tối mật từ Porton Down một cách dễ dàng đã được cơ quan mật vụ Tiệp Khắc đánh giá rất cao”.
Khi phủ nhận mọi cáo buộc nhằm vào mình, Peter Tarnoy khẳng định rằng hồ sơ đã bị giả mạo và rằng chính quyền các nước thuộc khối xã hội chủ nghĩa luôn để mắt đến ông như một mối nghi ngờ rất lớn chứ không phải là điều ngược lại. Tuy nhiên, Giáo sư Anthony Glees cho biết ông chưa bao giờ thấy bất cứ trường hợp nào phủ nhận được tính xác thực của các kho lưu trữ của các nước xã hội chủ nghĩa trước đây ở châu Âu. Hồ sơ lưu trữ phải rất chính xác để giúp lực lượng cảnh sát giám sát các hoạt động an ninh. Do vậy, sẽ là một sự “lố bịch” khi nói rằng các tài liệu giải mật vừa rồi là giả mạo.
Bản thân phòng thí nghiệm Porton Down từ khi ra đời đã bị bao quanh bởi rất nhiều câu chuyện nghi vấn và những yêu cầu phải điều tra, làm rõ các vấn đề về đạo đức và pháp lý trong hoạt động của nó. Thêm một nghi án lộ lọt thông tin cũng không làm cho Porton Down “tai tiếng” thêm, bớt một nghi án cũng không khiến phòng thí nghiệm này bớt tai tiếng. Cũng giống như câu chuyện của Binh nhất Ronald Maddison từ năm 1953, thời gian sẽ có câu trả lời chính xác cho những gì đã và đang diễn ra ở phòng thí nghiệm “khét tiếng” này.
HỮU DƯƠNG (tổng hợp từ Telegraph, Animal Aid, Daily Mail, Thư viện y học quốc gia Mỹ)
* Hồ sơ mật đem tới bạn đọc những bài viết về các vụ án, hồ sơ điệp viên, sự kiện lịch sử quân sự - chính trị thế giới đã được giải mật và những bí ẩn chưa có lời giải đáp.
Xem tiếp...
