Chủ tịch JICA đề nghị gỡ vướng metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên
Sáng 18.12, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tiếp Chủ tịch Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) Tanaka Akihiko trong khuôn khổ chuyến thăm Nhật Bản.
Nhấn mạnh quan hệ tích cực giữa hai nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, Nhật Bản là nước cung cấp ODA lớn nhất cho Việt Nam, củng cố tăng cường tình hữu nghị giữa hai đất nước, góp phần đưa Việt Nam thoát khỏi đói nghèo, phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, y tế - giáo dục.
Về định hướng hợp tác tới đây, người đứng đầu Chính phủ Việt Nam cho biết, hai nước sẽ cụ thể hóa quan hệ chiến lược được thiết lập qua chuyến thăm của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng. Đặc biệt, Việt Nam mong muốn được tăng viện trợ ODA thế hệ mới, ưu đãi hơn, tập trung vào các lĩnh vực trọng tâm trọng điểm; rút kinh nghiệm, đơn giản hóa thủ tục để triển khai các dự án nhanh hơn, đơn giản hơn.
Theo Thủ tướng, ODA của Nhật sẽ góp phần công nghiệp hóa, hiện đại hóa Việt Nam trong thời kỳ mới. Tập trung vào 5 lĩnh vực trọng tâm như phát triển hạ tầng chiến lược bao gồm hạ tầng giao thông, y tế, giáo dục, xã hội. Đặc biệt là hạ tầng giao thông như đường sắt tốc độ cao, bến cảng, sân bay, đường cao tốc.
Hai là tập trung vào các ngành mới nổi như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, chống biến đổi khí hậu, phát triển hydrogen, tập trung sản xuất chip bán dẫn, công nghiệp điện tử. Ba là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hợp tác lao động. Bốn là lĩnh vực y tế, giáo dục. Năm là bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng sống của người dân.
Đồng thời, hai bên sẽ lựa chọn các dự án cụ thể, có lộ trình bước đi để triển khai cụ thể hơn giai đoạn trước. Đề cập tới việc Bộ KH-ĐT Việt Nam đã thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), theo Thủ tướng, hai bên có thể đặt viện nghiên cứu phát triển liên quan đến ODA, từ đó tổng kết đánh giá lại và dự báo tình hình cho ODA bài bản, chuyên nghiệp hơn.
“Chúng tôi mong đợi sự giúp đỡ thiết thực của JICA. Những phát sinh vướng mắc trong quá trình làm thì tiếp tục hoàn thiện, hoàn chỉnh, từng bước mở rộng, với phương châm không cầu toàn, nóng vội”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Cảm ơn những gợi ý của người đứng đầu Chính phủ Việt Nam, Chủ tịch JICA cho biết, theo lộ trình Việt Nam sắp trở thành nước phát triển trung bình. Từ tháng 6.2023, tổ chức này đã bắt đầu thúc đẩy các dự án ODA thế hệ mới phù hợp với tình hình mới của Việt Nam.
“Câu hỏi là chúng ta phải làm thế nào để các dự án xúc tiến nhanh, hiệu quả hơn? Thủ tướng đã đề cập đến 5 lĩnh vực cần hỗ trợ, chúng tôi sẽ làm việc chi tiết với các bộ, ngành Việt Nam để triển khai”, ông Akihiko nêu rõ.
Cũng theo lãnh đạo JICA, để những dự án hạ tầng quan trọng trong tương lai có thể triển khai được, cần nhanh chóng tháo gỡ vướng mắc các dự án hạ tầng giao thông hiện nay, đặc biệt là tuyến metro số 1 TP.HCM, trong đó xúc tiến nhanh hiệp định vay vốn bổ sung cho dự án.
Trước đó, chiều 16.12, Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận và Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Yamada Takio đã trao đổi Công hàm cho khoản vay STEP lần 4 của Chính phủ Nhật Bản tài trợ cho Dự án "Xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1 TP.HCM, tuyến Bến Thành - Suối Tiên" (metro số 1).
Đây là khoản vay tiếp nối lần thứ 4 trị giá hơn 41 tỉ yen (3 khoản vay trước cho dự án vào các năm 2007, 2012 và 2016) được Chính phủ Nhật Bản cam kết tài trợ, nhằm tiếp tục bổ sung nguồn vốn.
Bắt đầu thế hệ ODA mới
Về phát triển nguồn nhân lực với JICA là vấn đề rất quan trọng, Nhật Bản và Việt Nam đã thỏa thuận về chương trình đào tạo nguồn nhân lực. Bày tỏ mối quan tâm tới Trường ĐH Việt -Nhật, ông Akihiko cũng đề xuất Chính phủ Việt Nam sẽ nhanh chóng thúc đẩy thủ tục triển khai các dự án xây dựng khuôn viên mới cho trường.
Để các dự án ODA triển khai nhanh hơn, hiệu quả hơn, Chủ tịch JICA cũng đề nghị Việt Nam hoàn thiện các thủ tục, quy định phù hợp với thông lệ quốc tế. Ông đề xuất các chuyên gia sang Việt Nam để hỗ trợ Chính phủ hoàn thiện khung pháp luật về vốn ODA, thông qua một dự án hợp tác kỹ thuật.
Đáp lại, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng nhất trí quan điểm phải triển khai các dự án ODA thế hệ mới đơn giản, hiệu quả hơn trong thời gian tới. Thủ tướng cho biết sẽ dự hội nghị ODA giữa các đối tác Nhật Bản và Việt Nam, đánh giá lại và đưa ra định hướng mới cho hợp tác ODA.
Cụ thể, Thủ tướng giao Bộ KH-ĐT sẽ làm việc cụ thể với phía JICA về NIC và trung tâm nghiên cứu ODA. Bộ trưởng Y tế, GD-ĐT sẽ phối hợp triển khai các dự án y tế, giáo dục, Bộ Tài chính sẽ rà soát thủ tục, xử lý dứt điểm các dự án vừa qua. Bộ trưởng GTVT sẽ làm việc cụ thể để đưa ra các ý tưởng về hạ tầng giao thông. Đồng thời, đề nghị Nhật Bản cùng Việt Nam sửa hiệp định đánh thuế về viện trợ không hoàn lại.
“Chúng ta sẽ dọn dẹp lại những gì chưa tốt trong các dự án trước đây, bắt đầu một thế hệ mới, đơn giản và mang tính xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái, tích cực hơn so với vừa qua”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.
