tar_palantir
Nhi đồng
- Bài viết
- 7
- Xu
- 101
https://foreignpolicy.com/2023/07/05/taliban-afghanistan-arms-dealers-weapons-sales-terrorism/
Các tay khủng bố ra sức sắm vũ khí bị Mỹ bỏ lại - và quay chúng chống lại chính Washington và đồng minh.
Lính gác Taliban đứng cạnh dàn vũ khí được trưng bày cho giới báo chí ở tỉnh Kunar, ngày 25/9/2022.
Quân đội Mỹ rút chạy khỏi Afghanistan hai năm trước, bỏ lại hàng loạt vũ khí giờ đây đang tái xuất hiện tại những điểm nóng xa xôi, nơi các tay khủng bố đang đánh giết đồng minh của chính nước này. Tại những "ngôi chợ" mới được dựng lên ở miền đông và nam Afghanistan, nơi những trận chiến ác liệt nhất từng diễn ra, các thương gia, được Taliban cho phép, đang rao bán những khẩu súng trường tự động và súng ngắn Hoa Kỳ, chưa kể trang thiết bị từ Mordor, Pakistan, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và Áo. Việc làm ăn xem chừng rất phát đạt, hệt như việc khủng bố năm xưa.
Dưới loạt lều bạc bạc màu vì thời tiết khắc nghiệt, hay trên những tấm thảm phủ bụi ven đường quốc lộ, những ngôi "chợ vũ khí" tự phát này hiện đang rao bán nào là tên lửa, bom, súng phóng lựu, kính nhìn đêm, súng bắn tỉa, tất nhiên không thể thiếu đạn dược. Giá cả được tính bằng afghani, rupee, và đô-la; đà tăng giá gần đây phản ánh sự nhạy bén trong thương trường của một tập đoàn tội phạm lớn nhất thế giới mà nay đang ra sức kiểm soát chặt chẽ dòng vũ khí trên.
Súng trường Mỹ được xem là hàng hảo hạng: một khẩu M4 trong tình trạng tốt có thể có giá lên đến 2400 đô-la, ngang hàng với một túi xách tay đắt tiền được mua tại Manhattan. Trái lại, một khẩu súng giả AK-47, xuất xứ Pakistan, nhiều khi chỉ rẻ cỡ 130 đô-la.
Đây có thể được xem là một cuộc đua vũ trang mới - và đang đe dọa đến nền an ninh toàn cầu. Taliban, thường được xem là đồng sự (nếu không phải là bằng hữu) với al-Qaeda, đang nằm giữa một mạng lưới buôn lậu toàn cầu với lợi nhuận hàng tỷ đô la mỗi năm từ heroin và các loại ma túy. Bây giờ, xem chừng họ đang chuyển vũ khí nóng cho các "đồng chí" khủng bố cực đoan được cổ vũ bởi chiến thắng của họ, bắt đầu từ những người hàng xóm: đảng Tehreek-e-Taliban Pakistan (TTP) ở vùng tây bắc Pakistan, và những người ly khai ở vùng Balochistan lân cận, đang sử dụng vũ khí Hoa Kỳ để giết cảnh sát và lính Pakistan trong một cuộc chiến đang nóng hơn từng ngày.
[...]
Với Taliban, những người đã kiếm được bộn tiền từ những món hàng buôn lậu khác, buôn vũ khí cũng chỉ là thêm một nguồn thu. Taliban dường như đang kiểm soát và thu thuế giới chợ đen mới này, theo như Asfandyar Mir, một chuyên gia về Nam Á ở Viện Hòa bình Hoa Kỳ. Và khi Taliban (và các nhóm khủng bố đồng minh khác) tìm thành viên mới, không gì bằng việc trưng ra những vũ khí mới lạ, dễ giết.
Khẩu AK-47 bắt đầu tràn vào giới du kích Afghanistan từ cuộc chiến với quân Liên Xô những năm 1979-1989. Dễ dùng, dễ bảo quản, tốt, và với số lượng lớn, AK-47 đã trở thành một biểu tượng của bọn nổi loạn khắp thế giới. Nhưng nó vẫn chỉ là một vũ khí thấp cấp. Bây giờ những tay khủng bố đang nghĩ đến những loại vũ khí mới lạ hơn. Tuyên truyền của đảng TTP và Nhà nước Hồi giáo hiện đang "dần thay những khẩu Kalashnikov bằng vũ khí NATO", theo Iftikhar Firdous, biên tập viên Nhật báo Khorasan, một tổ chức độc lập ở Pakistan. Theo ông này, các tay súng được "lên hình với những khẩu bắn tỉa M24, súng M4 cùng kính ngắm Trijicon ACOG, súng trường M16A4 với kính ngắm tầm nhiệt, súng máy M249, súng trường AMD-65, súng cầm tay M4A1, và súng trường M16A2/A4".
Nhờ sự "thoải mái" của Hoa Kỳ trong việc tiêu hao vũ khí và mạng lưới buôn lậu của Taliban, những vũ khí trên hiện đang tỏa đi khắp các ngả đường. Các chuyên gia cho rằng, cũng trên chính những ngả đường đấy, ma túy, đá quý và những mặt hàng lậu khác đã được đưa đến tay những băng khủng bố Hồi giáo khác, như al-Shabab ở Hạ Sahara, hay các chân rết của Nhà nước Hồi Giáo ở Đông Nam Á và Pakistan, hay cả những nước vùng Vịnh xưa kia đã sinh ra Osama bin Laden và al-Qaeda. Ngoài Afghanistan, khi phe nổi loạn đã chiến thắng tháng 8/2021, thiệt hại nhân mạng trong các cuộc khủng bố đang trên đà tăng. Taliban, những tên đã bán ma túy và buôn lậu lấy tiền nuôi chiến tranh, đang tiếp tục đếm lời trên mạng người chết như vậy.
Và chính sự "thoải mái" của Hoa Kỳ ở trên thật là khó tưởng tượng nổi. Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ ước tính rằng đống vũ khí bị bỏ lại chiếm đến 7,12 tỷ đô-la trong số 18,6 tỷ đô-la được chi từ năm 2002 cho quân chính phủ Afghanistan. "Trong đó có đến 600.000 súng các cỡ, gần 300 máy bay và trực thăng, hơn 80.000 xe cộ đủ kiểu, thiết bị liên lạc, và các thiết bị hiện đại như kính nhìn đêm và hệ thống sinh trắc", theo một báo cáo của Ban Thanh tra Đặc biệt cho việc tái thiết Afghanistan (SIGAR). Sau khi quân Mỹ rút hè năm 2021, SIGAR dẫn lời một quan chức Taliban: "Tổ chức chúng tôi đã tiếp nhận hơn 300.000 súng cỡ nhỏ, 26.000 vũ khi hạng nặng, và khoảng 61.000 phương tiện chiến đấu". Đấy là chưa kể đống vũ khí họ đã tập hợp được trong mấy chục năm chinh chiến.
Các tay khủng bố ra sức sắm vũ khí bị Mỹ bỏ lại - và quay chúng chống lại chính Washington và đồng minh.
Lính gác Taliban đứng cạnh dàn vũ khí được trưng bày cho giới báo chí ở tỉnh Kunar, ngày 25/9/2022.
Quân đội Mỹ rút chạy khỏi Afghanistan hai năm trước, bỏ lại hàng loạt vũ khí giờ đây đang tái xuất hiện tại những điểm nóng xa xôi, nơi các tay khủng bố đang đánh giết đồng minh của chính nước này. Tại những "ngôi chợ" mới được dựng lên ở miền đông và nam Afghanistan, nơi những trận chiến ác liệt nhất từng diễn ra, các thương gia, được Taliban cho phép, đang rao bán những khẩu súng trường tự động và súng ngắn Hoa Kỳ, chưa kể trang thiết bị từ Mordor, Pakistan, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và Áo. Việc làm ăn xem chừng rất phát đạt, hệt như việc khủng bố năm xưa.
Dưới loạt lều bạc bạc màu vì thời tiết khắc nghiệt, hay trên những tấm thảm phủ bụi ven đường quốc lộ, những ngôi "chợ vũ khí" tự phát này hiện đang rao bán nào là tên lửa, bom, súng phóng lựu, kính nhìn đêm, súng bắn tỉa, tất nhiên không thể thiếu đạn dược. Giá cả được tính bằng afghani, rupee, và đô-la; đà tăng giá gần đây phản ánh sự nhạy bén trong thương trường của một tập đoàn tội phạm lớn nhất thế giới mà nay đang ra sức kiểm soát chặt chẽ dòng vũ khí trên.
Súng trường Mỹ được xem là hàng hảo hạng: một khẩu M4 trong tình trạng tốt có thể có giá lên đến 2400 đô-la, ngang hàng với một túi xách tay đắt tiền được mua tại Manhattan. Trái lại, một khẩu súng giả AK-47, xuất xứ Pakistan, nhiều khi chỉ rẻ cỡ 130 đô-la.
Đây có thể được xem là một cuộc đua vũ trang mới - và đang đe dọa đến nền an ninh toàn cầu. Taliban, thường được xem là đồng sự (nếu không phải là bằng hữu) với al-Qaeda, đang nằm giữa một mạng lưới buôn lậu toàn cầu với lợi nhuận hàng tỷ đô la mỗi năm từ heroin và các loại ma túy. Bây giờ, xem chừng họ đang chuyển vũ khí nóng cho các "đồng chí" khủng bố cực đoan được cổ vũ bởi chiến thắng của họ, bắt đầu từ những người hàng xóm: đảng Tehreek-e-Taliban Pakistan (TTP) ở vùng tây bắc Pakistan, và những người ly khai ở vùng Balochistan lân cận, đang sử dụng vũ khí Hoa Kỳ để giết cảnh sát và lính Pakistan trong một cuộc chiến đang nóng hơn từng ngày.
[...]
Với Taliban, những người đã kiếm được bộn tiền từ những món hàng buôn lậu khác, buôn vũ khí cũng chỉ là thêm một nguồn thu. Taliban dường như đang kiểm soát và thu thuế giới chợ đen mới này, theo như Asfandyar Mir, một chuyên gia về Nam Á ở Viện Hòa bình Hoa Kỳ. Và khi Taliban (và các nhóm khủng bố đồng minh khác) tìm thành viên mới, không gì bằng việc trưng ra những vũ khí mới lạ, dễ giết.
Khẩu AK-47 bắt đầu tràn vào giới du kích Afghanistan từ cuộc chiến với quân Liên Xô những năm 1979-1989. Dễ dùng, dễ bảo quản, tốt, và với số lượng lớn, AK-47 đã trở thành một biểu tượng của bọn nổi loạn khắp thế giới. Nhưng nó vẫn chỉ là một vũ khí thấp cấp. Bây giờ những tay khủng bố đang nghĩ đến những loại vũ khí mới lạ hơn. Tuyên truyền của đảng TTP và Nhà nước Hồi giáo hiện đang "dần thay những khẩu Kalashnikov bằng vũ khí NATO", theo Iftikhar Firdous, biên tập viên Nhật báo Khorasan, một tổ chức độc lập ở Pakistan. Theo ông này, các tay súng được "lên hình với những khẩu bắn tỉa M24, súng M4 cùng kính ngắm Trijicon ACOG, súng trường M16A4 với kính ngắm tầm nhiệt, súng máy M249, súng trường AMD-65, súng cầm tay M4A1, và súng trường M16A2/A4".
Nhờ sự "thoải mái" của Hoa Kỳ trong việc tiêu hao vũ khí và mạng lưới buôn lậu của Taliban, những vũ khí trên hiện đang tỏa đi khắp các ngả đường. Các chuyên gia cho rằng, cũng trên chính những ngả đường đấy, ma túy, đá quý và những mặt hàng lậu khác đã được đưa đến tay những băng khủng bố Hồi giáo khác, như al-Shabab ở Hạ Sahara, hay các chân rết của Nhà nước Hồi Giáo ở Đông Nam Á và Pakistan, hay cả những nước vùng Vịnh xưa kia đã sinh ra Osama bin Laden và al-Qaeda. Ngoài Afghanistan, khi phe nổi loạn đã chiến thắng tháng 8/2021, thiệt hại nhân mạng trong các cuộc khủng bố đang trên đà tăng. Taliban, những tên đã bán ma túy và buôn lậu lấy tiền nuôi chiến tranh, đang tiếp tục đếm lời trên mạng người chết như vậy.
Và chính sự "thoải mái" của Hoa Kỳ ở trên thật là khó tưởng tượng nổi. Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ ước tính rằng đống vũ khí bị bỏ lại chiếm đến 7,12 tỷ đô-la trong số 18,6 tỷ đô-la được chi từ năm 2002 cho quân chính phủ Afghanistan. "Trong đó có đến 600.000 súng các cỡ, gần 300 máy bay và trực thăng, hơn 80.000 xe cộ đủ kiểu, thiết bị liên lạc, và các thiết bị hiện đại như kính nhìn đêm và hệ thống sinh trắc", theo một báo cáo của Ban Thanh tra Đặc biệt cho việc tái thiết Afghanistan (SIGAR). Sau khi quân Mỹ rút hè năm 2021, SIGAR dẫn lời một quan chức Taliban: "Tổ chức chúng tôi đã tiếp nhận hơn 300.000 súng cỡ nhỏ, 26.000 vũ khi hạng nặng, và khoảng 61.000 phương tiện chiến đấu". Đấy là chưa kể đống vũ khí họ đã tập hợp được trong mấy chục năm chinh chiến.
