Nhiều người chủ quan trong cách lắp đặt máy nước nóng khi thiếu dây nối đất, lơ là bảo trì máy làm tăng nguy cơ rò rỉ điện, gây cháy, nổ và giật điện khi sử dụng.
Mùa mưa kéo dài, Uyên Phương quyết định lắp máy nước nóng cho phòng trọ ở quận 7, TP HCM. Cô lên một hội nhóm thanh lý nội thất và tìm mua máy cũ với giá 500.000 đồng, sau đó nhờ đội thợ đến lắp đặt.
Sau một thời gian sử dụng, Phương phát hiện nước chảy ra từ máy tắm có màu nâu và mùi hôi, khi máy hoạt động thường phát ra âm thanh "tít, tít". Một lần khi Phương đang tắm, máy nổ bụp một tiếng và không lên đèn nữa.
"Tôi sợ quá liền cúp cầu dao, gọi thợ đến kiểm tra thì phát hiện là lớp cách điện của điện trở hư nên bị rò điện. Cũng may không có thương tích gì, tôi đổi qua máy mới luôn", Phương nói.
Huỳnh My (quận 7) sử dụng dạng máy nước nóng trực tiếp do chung cư cô ở lắp đặt. My cho biết máy lắp không có dây nối đất, lại ít được bảo trì, kiểm tra, nước trong máy chảy khá yếu, có lần máy còn bốc mùi khét. Thỉnh thoảng khi chạm tay vào thành máy, My bị giật điện tê tê.
"Rút kinh nghiệm từ mấy vụ cháy nổ, tôi gọi thợ đến kiểm tra, bảo trì thường xuyên hơn. Nhưng khi đi du lịch ở các homestay, tâm lý sợ máy trục trặc vẫn ám ảnh nên tôi không dám sử dụng", My chia sẻ.
Rất nhiều trường hợp do rò rỉ điện, chập điện máy nước nóng dẫn đến cháy nổ đã từng xảy ra. Năm 2018, bình nóng lạnh trong phòng tắm nhà chị Quỳnh Mai (Hà Nội) bốc cháy ngùn ngụt, nghi do bật bình nóng lạnh liên tục 24/24h mà không sử dụng, gây quá tải điện. Trước đó, bình nóng lạnh nhà anh Quang Minh (Yên Bái) cũng bị nổ tung, biến dạng khi bạn anh bật máy chuẩn bị dùng...
Máy nước nóng nhà chị Quỳnh Mai cháy đen hồi tháng 2/2018. Ảnh: Lê Quỳnh Mai
Ông Trần Mạnh, đại diện Công ty TNHH Dịch vụ - Kỹ thuật Thợ Việt, cho biết thời gian gần đây, khi mùa mưa ở TP HCM kéo dài, nhu cầu sử dụng máy nước nóng của các hộ gia đình tăng cao, dẫn đến số khách hàng gặp trục trặc và yêu cầu sửa chữa máy cũng tăng. Vấn đề các chủ nhà gặp phải thường là hư thanh đốt nóng, thủng bồn chứa nước, nước không nóng, rò rỉ điện...
Theo ông Trần Minh Triết, Phó phòng Kỹ thuật Trung tâm sửa chữa Điện lạnh - Điện tử Limosa, hiện nay thị trường máy nước nóng tại Việt Nam phổ biến 3 dạng máy là năng lượng mặt trời, máy nước nóng trực tiếp và gián tiếp.
Về nguyên lý hoạt động, máy nước nóng gián tiếp có 1 bình chứa nước lạnh, sẽ được làm nóng bằng thanh sợi đốt. Đến nhiệt độ nhất định, rơ le sẽ ngắt điện cấp vào bình. Người dùng bật máy trước khi sử dụng 15-20 phút để máy đun nước, sau đó điều chỉnh nhiệt độ nước phù hợp với nhu cầu bằng vòi chia nóng lạnh đi kèm. Máy nước nóng trực tiếp làm nóng nước ngay khi bật bằng cách truyền điện vào thanh điện trở, nước được làm nóng theo nhiệt độ mong muốn. Còn máy năng lượng mặt trời sử dụng ống chân không, dầu... với lớp ngoài là chất liệu hấp thụ nhiệt, truyền nhiệt độ cho nước bên trong ống. Nước nóng sẽ chuyển lên bồn chứa, nước lạnh sẽ chuyển xuống ống để tiếp tục làm nóng.
Ông Triết cho rằng trong ba loại trên, máy năng lượng mặt trời tiết kiệm điện, nhưng khi vào mùa mưa, nhiệt độ nước chưa đạt yêu cầu. Máy trực tiếp là dạng tiện lợi nhất, dễ lắp đặt, nước nóng nhanh. Còn với máy gián tiếp, do phải đi kèm bồn chứa nước nên tương đối cồng kềnh, khó lắp ráp, nhưng dự trữ được nước nóng dùng nhiều lần. "Máy trực tiếp và gián tiếp thường gặp nhiều vấn đề về điện hơn máy năng lượng mặt trời", ông Triết nói.
Nguyên nhân chủ yếu gây rò điện theo các chuyên gia là do người lắp thực hiện sai quy trình, bỏ qua các bước quy định của nhà sản xuất. Ngoài ra, nhiều gia đình chủ quan, ít bảo trì, sửa chữa máy định kỳ, dẫn đến các dấu hiệu cho thấy máy đang trục trặc bị bỏ qua, đến khi xảy ra sự cố thì quá muộn.
Để sử dụng máy nước nóng an toàn, ông Trần Minh Triết cho rằng chủ nhà phải đảm bảo các nguyên tắc sau. Trước hết là cần đấu dây nối đất cho máy nước nóng để chống giật. Trong thiết kế, phần dây điện của máy nước nóng chia làm dây nóng, nguội và tiếp điện (dây nối đất). Nhiệm vụ của dây này là triệt tiêu và chuyển tiếp dòng điện, giúp chống giật, bảo vệ mạch điện khi xảy ra rò rỉ. Tuy nhiên, nhiều gia chủ khi lắp đặt máy nước nóng thường bỏ quên dây nối đất.
"Nếu không đấu dây nối đất, gia chủ có thể đóng 1 thanh kim loại vào tường để làm dây tiếp điện tạm thời", ông Triết khuyên.
Bên cạnh đó, ông nói chủ nhà có thể lắp thêm một aptomat để gia tăng hiệu quả chống giật. Hiện các loại máy nước nóng đều tích hợp một aptomat đi kèm với máy, nhưng nên lắp thêm một aptomat độc lập bên ngoài để khi sự cố điện xảy ra, hiệu quả ngăn điện tiếp xúc với người dùng sẽ cao hơn. Tuy nhiên, aptomat này chỉ hoạt động khi có dây tiếp điện, nếu không, dòng điện vẫn sẽ truyền đến người trước tiên.
Ngoài ra, gia chủ cũng nên thường xuyên kiểm tra, quan sát máy nước nóng. Nếu máy hoạt động chập chờn, có mùi hôi, khét trong không khí khi mở, phát ra âm thanh to, ra nước quá nóng hoặc quá yếu, nước từ máy bị dơ, đục... thì không tiếp tục sử dụng vì máy đang có nguy cơ rò rỉ điện. Định kỳ 3 tháng một lần, người dùng nên tiến hành kiểm tra tổng quát máy để kiểm soát độ ăn mòn và dơ của điện trở đốt nóng bên trong bầu, vệ sinh bầu đốt.
Máy nước nóng trực tiếp cũng thường gặp vấn đề về linh kiện, cần kiểm tra board mạch để xác định lỗi. Ảnh: Thợ Việt
Còn theo kiến trúc sư Phạm Quốc Anh (Công ty thiết kế Minimal Đà Nẵng), khi thiết kế phòng tắm, chủ nhà cần lưu ý kỹ hệ thống điện - nước để đảm bảo an toàn. Về hệ thống điện, có thể đi dây âm tường, sử dụng ống gen bảo vệ để bảo đảm an toàn và thẩm mỹ. Dây nối đất có thể dùng dây đồng trần có tiết diện phù hợp với hệ thống điện.
Chuyên gia này lưu ý thêm về hệ thống đường ống để việc sử dụng thêm tiện lợi. Theo đó, chủ nhà nên lắp đặt van xả khẩn cấp cho các thiết bị sử dụng nước, lắp thêm van khóa cho từng khu vực để dễ sửa chữa. Các mối nối, khu vực tiếp giáp giữa các thiết bị điện và tường cũng cần xử lý chống thấm.
Riêng về máy nước nóng, kiến trúc sư Quốc Anh cho rằng vị trí lắp đặt cần cách xa các thiết bị điện khác tối thiểu 30 cm, chừa khoảng trống an toàn xung quanh máy để thuận tiện sửa chữa, bảo trì. Chiều cao tối thiểu để lắp đặt bình nóng lạnh là 1,8 m so với mặt đất. Nơi lắp đặt máy phải khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nguồn nhiệt khác.
Khi lắp máy, gia chủ nên sử dụng dây điện và ổ cắm chuyên dụng, lắp đặt van an toàn, van xả cặn cho máy để hạn chế tối đa khả năng rò rỉ điện, ông Quốc Anh khuyên.
Bình Nghi
Xem tiếp...
Mùa mưa kéo dài, Uyên Phương quyết định lắp máy nước nóng cho phòng trọ ở quận 7, TP HCM. Cô lên một hội nhóm thanh lý nội thất và tìm mua máy cũ với giá 500.000 đồng, sau đó nhờ đội thợ đến lắp đặt.
Sau một thời gian sử dụng, Phương phát hiện nước chảy ra từ máy tắm có màu nâu và mùi hôi, khi máy hoạt động thường phát ra âm thanh "tít, tít". Một lần khi Phương đang tắm, máy nổ bụp một tiếng và không lên đèn nữa.
"Tôi sợ quá liền cúp cầu dao, gọi thợ đến kiểm tra thì phát hiện là lớp cách điện của điện trở hư nên bị rò điện. Cũng may không có thương tích gì, tôi đổi qua máy mới luôn", Phương nói.
Huỳnh My (quận 7) sử dụng dạng máy nước nóng trực tiếp do chung cư cô ở lắp đặt. My cho biết máy lắp không có dây nối đất, lại ít được bảo trì, kiểm tra, nước trong máy chảy khá yếu, có lần máy còn bốc mùi khét. Thỉnh thoảng khi chạm tay vào thành máy, My bị giật điện tê tê.
"Rút kinh nghiệm từ mấy vụ cháy nổ, tôi gọi thợ đến kiểm tra, bảo trì thường xuyên hơn. Nhưng khi đi du lịch ở các homestay, tâm lý sợ máy trục trặc vẫn ám ảnh nên tôi không dám sử dụng", My chia sẻ.
Rất nhiều trường hợp do rò rỉ điện, chập điện máy nước nóng dẫn đến cháy nổ đã từng xảy ra. Năm 2018, bình nóng lạnh trong phòng tắm nhà chị Quỳnh Mai (Hà Nội) bốc cháy ngùn ngụt, nghi do bật bình nóng lạnh liên tục 24/24h mà không sử dụng, gây quá tải điện. Trước đó, bình nóng lạnh nhà anh Quang Minh (Yên Bái) cũng bị nổ tung, biến dạng khi bạn anh bật máy chuẩn bị dùng...
Máy nước nóng nhà chị Quỳnh Mai cháy đen hồi tháng 2/2018. Ảnh: Lê Quỳnh Mai
Ông Trần Mạnh, đại diện Công ty TNHH Dịch vụ - Kỹ thuật Thợ Việt, cho biết thời gian gần đây, khi mùa mưa ở TP HCM kéo dài, nhu cầu sử dụng máy nước nóng của các hộ gia đình tăng cao, dẫn đến số khách hàng gặp trục trặc và yêu cầu sửa chữa máy cũng tăng. Vấn đề các chủ nhà gặp phải thường là hư thanh đốt nóng, thủng bồn chứa nước, nước không nóng, rò rỉ điện...
Theo ông Trần Minh Triết, Phó phòng Kỹ thuật Trung tâm sửa chữa Điện lạnh - Điện tử Limosa, hiện nay thị trường máy nước nóng tại Việt Nam phổ biến 3 dạng máy là năng lượng mặt trời, máy nước nóng trực tiếp và gián tiếp.
Về nguyên lý hoạt động, máy nước nóng gián tiếp có 1 bình chứa nước lạnh, sẽ được làm nóng bằng thanh sợi đốt. Đến nhiệt độ nhất định, rơ le sẽ ngắt điện cấp vào bình. Người dùng bật máy trước khi sử dụng 15-20 phút để máy đun nước, sau đó điều chỉnh nhiệt độ nước phù hợp với nhu cầu bằng vòi chia nóng lạnh đi kèm. Máy nước nóng trực tiếp làm nóng nước ngay khi bật bằng cách truyền điện vào thanh điện trở, nước được làm nóng theo nhiệt độ mong muốn. Còn máy năng lượng mặt trời sử dụng ống chân không, dầu... với lớp ngoài là chất liệu hấp thụ nhiệt, truyền nhiệt độ cho nước bên trong ống. Nước nóng sẽ chuyển lên bồn chứa, nước lạnh sẽ chuyển xuống ống để tiếp tục làm nóng.
Ông Triết cho rằng trong ba loại trên, máy năng lượng mặt trời tiết kiệm điện, nhưng khi vào mùa mưa, nhiệt độ nước chưa đạt yêu cầu. Máy trực tiếp là dạng tiện lợi nhất, dễ lắp đặt, nước nóng nhanh. Còn với máy gián tiếp, do phải đi kèm bồn chứa nước nên tương đối cồng kềnh, khó lắp ráp, nhưng dự trữ được nước nóng dùng nhiều lần. "Máy trực tiếp và gián tiếp thường gặp nhiều vấn đề về điện hơn máy năng lượng mặt trời", ông Triết nói.
Nguyên nhân chủ yếu gây rò điện theo các chuyên gia là do người lắp thực hiện sai quy trình, bỏ qua các bước quy định của nhà sản xuất. Ngoài ra, nhiều gia đình chủ quan, ít bảo trì, sửa chữa máy định kỳ, dẫn đến các dấu hiệu cho thấy máy đang trục trặc bị bỏ qua, đến khi xảy ra sự cố thì quá muộn.
Để sử dụng máy nước nóng an toàn, ông Trần Minh Triết cho rằng chủ nhà phải đảm bảo các nguyên tắc sau. Trước hết là cần đấu dây nối đất cho máy nước nóng để chống giật. Trong thiết kế, phần dây điện của máy nước nóng chia làm dây nóng, nguội và tiếp điện (dây nối đất). Nhiệm vụ của dây này là triệt tiêu và chuyển tiếp dòng điện, giúp chống giật, bảo vệ mạch điện khi xảy ra rò rỉ. Tuy nhiên, nhiều gia chủ khi lắp đặt máy nước nóng thường bỏ quên dây nối đất.
"Nếu không đấu dây nối đất, gia chủ có thể đóng 1 thanh kim loại vào tường để làm dây tiếp điện tạm thời", ông Triết khuyên.
Bên cạnh đó, ông nói chủ nhà có thể lắp thêm một aptomat để gia tăng hiệu quả chống giật. Hiện các loại máy nước nóng đều tích hợp một aptomat đi kèm với máy, nhưng nên lắp thêm một aptomat độc lập bên ngoài để khi sự cố điện xảy ra, hiệu quả ngăn điện tiếp xúc với người dùng sẽ cao hơn. Tuy nhiên, aptomat này chỉ hoạt động khi có dây tiếp điện, nếu không, dòng điện vẫn sẽ truyền đến người trước tiên.
Ngoài ra, gia chủ cũng nên thường xuyên kiểm tra, quan sát máy nước nóng. Nếu máy hoạt động chập chờn, có mùi hôi, khét trong không khí khi mở, phát ra âm thanh to, ra nước quá nóng hoặc quá yếu, nước từ máy bị dơ, đục... thì không tiếp tục sử dụng vì máy đang có nguy cơ rò rỉ điện. Định kỳ 3 tháng một lần, người dùng nên tiến hành kiểm tra tổng quát máy để kiểm soát độ ăn mòn và dơ của điện trở đốt nóng bên trong bầu, vệ sinh bầu đốt.
Máy nước nóng trực tiếp cũng thường gặp vấn đề về linh kiện, cần kiểm tra board mạch để xác định lỗi. Ảnh: Thợ Việt
Còn theo kiến trúc sư Phạm Quốc Anh (Công ty thiết kế Minimal Đà Nẵng), khi thiết kế phòng tắm, chủ nhà cần lưu ý kỹ hệ thống điện - nước để đảm bảo an toàn. Về hệ thống điện, có thể đi dây âm tường, sử dụng ống gen bảo vệ để bảo đảm an toàn và thẩm mỹ. Dây nối đất có thể dùng dây đồng trần có tiết diện phù hợp với hệ thống điện.
Chuyên gia này lưu ý thêm về hệ thống đường ống để việc sử dụng thêm tiện lợi. Theo đó, chủ nhà nên lắp đặt van xả khẩn cấp cho các thiết bị sử dụng nước, lắp thêm van khóa cho từng khu vực để dễ sửa chữa. Các mối nối, khu vực tiếp giáp giữa các thiết bị điện và tường cũng cần xử lý chống thấm.
Riêng về máy nước nóng, kiến trúc sư Quốc Anh cho rằng vị trí lắp đặt cần cách xa các thiết bị điện khác tối thiểu 30 cm, chừa khoảng trống an toàn xung quanh máy để thuận tiện sửa chữa, bảo trì. Chiều cao tối thiểu để lắp đặt bình nóng lạnh là 1,8 m so với mặt đất. Nơi lắp đặt máy phải khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nguồn nhiệt khác.
Khi lắp máy, gia chủ nên sử dụng dây điện và ổ cắm chuyên dụng, lắp đặt van an toàn, van xả cặn cho máy để hạn chế tối đa khả năng rò rỉ điện, ông Quốc Anh khuyên.
Bình Nghi
Xem tiếp...
