BRUSSELS – Hôm thứ Ba, Ủy ban Châu Âu đã trình bày một kế hoạch nhằm chuyển số tiền thu được từ tài sản của Nga bị đóng băng ở EU để giúp tái thiết Ukraine.
Nhưng đề xuất này – phải được các nước EU nhất trí thông qua – chỉ là bước đầu tiên trong một quá trình có thể sẽ kéo dài, có nghĩa là quốc gia bị chiến tranh tàn phá này khó có thể sớm nhận được tiền.
Vấn đề này gắn liền với một cuộc thảo luận rộng rãi hơn về một quỹ dành riêng cho Ukraine sẽ được các nhà lãnh đạo EU tổ chức trong hội nghị thượng đỉnh vào thứ Năm và thứ Sáu.
Trong nhiều tháng, các quan chức EU đã tìm mọi cách để hớt váng số tiền kiếm được từ các tài sản trị giá khoảng 200 tỷ euro được cố định ở EU kể từ khi Vladimir Putin xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm 2022.
Khi chứng khoán của Nga đến hạn và được các trung gian tài chính tái đầu tư, chúng sẽ tạo ra lợi nhuận. EU muốn nhắm mục tiêu vào những khoản thu đó, một quan chức EU được giấu tên cho biết vì họ không được phép phát biểu trong hồ sơ.
Đề xuất ban đầu của Ủy ban sẽ buộc số tiền thu được phải được đầu tư tài sản được gửi vào một tài khoản riêng của cơ quan thanh toán bù trừ - các tổ chức tài chính hỗ trợ giao dịch - nơi chúng được giữ.
Sau khi điều đó được thống nhất, cơ quan điều hành EU sẽ phải đưa ra đề xuất thứ hai để kích hoạt chuyển tiền mặt vào ngân sách EU và sau đó đến Ukraine.
Lãi suất
Ngân hàng Trung ương châu Âu đã bày tỏ lo ngại về kế hoạch sử dụng số tiền thu được từ tài sản bị phong tỏa, cảnh báo rằng nó có thể gây bất ổn cho đồng tiền euro. Theo đuổi các khoản thu được coi là một lựa chọn an toàn hơn về mặt pháp lý so với việc bàn giao tài sản toàn diện.Vladyslav Vlasyuk, cố vấn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy, nói với POLITICO: “Cuộc thảo luận tích cực xoay quanh lãi suất… từ quan điểm pháp lý, lãi suất không thuộc về Nga”. “Nói đúng ra thì đây không phải là quỹ có chủ quyền,” Ông ước tính rằng động thái này sẽ tạo ra khoảng 3 tỷ euro mỗi năm.
Dự trữ ngoại hối của Nga đã bị đóng băng bởi các quốc gia tham gia lệnh trừng phạt khi bắt đầu cuộc chiến của Moscow với Ukraine và phần lớn nằm trong EU. Đề xuất của Ủy ban sẽ nhắm tới tài sản bị phong tỏa trị giá €180 tỷ ở Euroclear của Bỉ, một cơ quan thanh toán bù trừ đóng vai trò là người giám sát các khoản dự trữ của Nga.
Chủ tịch Ủy ban Ursula Von der Leyen nhấn mạnh rằng số tiền thu được từ các quỹ bị đóng băng của Nga sẽ tài trợ cho việc tái thiết lâu dài ở Ukraine, vốn được Ngân hàng Thế giới ước tính trị giá 411 tỷ USD.
Quỹ Ukraine rộng hơn do EU đề xuất đã được thiết kế để cung cấp khoản vay 33 tỷ euro và 17 tỷ euro tài trợ cho Ukraine cho đến năm 2027, nhưng hiện bị Hungary chặn.
